Który miód jest najzdrowszy?

Który miód jest najzdrowszy?

Miód powszechnie uważany jest za produkt bardzo zdrowy i korzystnie wpływający na nasze zdrowie. Zawiera około 80% łatwo przyswajalnych cukrów, około 16% wody oraz białka pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, enzymy, witaminy, kwasy organiczne, biominerały i sole mineralne i olejki eteryczne. Skład i zawartość poszczególnych składników, właściwości są jednak zmienna ze względu na pożytek, na jakim pracowały pszczoły oraz okresu od zbiorów do spożycia. Bezsprzecznie jednak stwierdzić można, że ten produkt pszczeli jest zdrowy. Jednak który miód jest najzdrowszy?

Ogóle właściwości prozdrowotne miodu

Miód zawiera wiele składników bioaktywnych, których obecność powoduje, że wykazuje bardzo szerokie działanie prozdrowotne. Wymienić można kilka obszarów, w których prozdrowotnie działa każdy miód, ale ze zmienną intensywnością i efektywnością, ze względu na różną ilość zawartych aktywnych bioskładników.

Miód a odporność

Przede wszystkim i zgodnie z nauką medycyny tradycyjnej, miód działa przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo oraz przeciwgrzybicznie. Przez prababcie, babcie i mamy podawany jest jako lek na sezonowe infekcje. Tradycyjne ciepła herbata z cytryną i miodem ma być lekiem na przeziębienie. Spożywana jest także regularnie w tzw. sezonach grypowych oraz stanach obniżonej odporności, poinfekcyjnej rekonwalescencji. Profilaktycznie spożywany miód powoduje zmniejszenie zapadalności na sezonowe przeziębienia.

Tradycyjnie miód by także stosowany do leczenia trudno gojących się ran i otarć, które nadkaziły się bakteryjnie. Co ciekawe, w leczeniu takich stanów jest niezwykle skuteczny. Takie tradycyjne zastosowanie wskazuje jednoznacznie na przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne działanie miodu. Na czym ono polega i z czego wynika?

Miód zawiera olejki eteryczne z pyłku kwiatowego oraz białka pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, które powodują, że ma on działanie przeciwwirusowe i bakteriostatyczne. Substancje stymulujące odporność i działające bakteriostatycznie to przede wszystkim lizozym i oksydaza glikozowa. Lizozym działa dwojako - z jednej strony stymuluje prace układu immunologicznego organizmu, prowadząc do wzmożenia aktywności limfocytów, z drugiej upośledza mechanizmy namnażania patogenów, uszkadzając błonę komórkową bakterii. Druga z substancji - enzym - oksydaza glikozowa, prowadzi do utleniania glukozy i powstania glukonolaktonu, który po kontakcie z woda zawartą w miodzie daje kwas glukonowy i ditlenek wodoru. Druga z substancji to znana i stosowana od wieków woda utleniona, mająca bardzo silne właściwości przeciwwirusowe, przecigrzybiczne i przeciwbakteryjne.

To tylko dwie z około 180 substancji zawartych w miodzie, których opis pokazuje, dlaczego działa on tak aktywnie w obrębie zwalczania patogenów i stymulowania układu odpornościowego do pracy.

Działanie miodu jest tak wyraźne i tak dobrze potwierdzone, że w czasie epidemii koronawirusa rozważano wspomaganie terapii szpitalnej lekami przeciwwirusowymi właśnie miodem. Badania wskazały, że jest to obiecująca droga do rekonwalescencji i wzmocnienia organizmu, szczególnie przed nadkażeniami bakteryjnymi. 

W przypadku wpływu na odporność człowieka, trudno jednoznacznie wskazać, który miód jest najzdrowszy. Ze względu na zawartość substancji śluzowych, działanie przeciwgorączkowe i jednocześnie antypatogenowe, wskazać można miód lipowy, jako idealny do podawania w chwilach osłabienia organizmu infekcjami. Jest to jednak tylko jeden z miodów, a nie najzdrowszy.

Wymiatanie antyoksydantów z organizmu

Miód znany jest ze swoich szczególnych właściwości antyoksydacyjnych. Wolne rodniki są efektem działania naszych komórek i naturalnie występują w ludzkim organizmie. Atomy tlenu bez jednego elektrony, szukające uzupełnienia to efekt przemian wewnątrzkomórkowych. Problem pojawia się, gdy takie atomy "przyklejają się" przykładowo do łańcuchów białkowych, pobierając z nich elektron i tym samym zaburzając strukturę białka. Takie uszkodzenia powodują szybsze starzenie się, pojawienie się mutacji, chorób neurologicznych, autoimmunologicznych i nowotworowych. Problem z wolnymi rodnikami nie istnieje, dopóki w organizmie jest zachowana równowaga pomiędzy ilością wolnych rodników a substancji o działaniu antyoksydacyjnym.

Zmiany cywilizacyjne spowodowały, że ze względu na czynniki zewnętrzne równowaga pomiędzy wolnymi rodnikami a substancjami antyoksydacyjnymi jest zaburzona. Na część sytuacji, wpływających na podniesienie stresu oksydacyjnego - jak zanieczyszczone smogiem powietrze - nie mamy wpływu, na część, jak dieta - tak. Warto więc wprowadzić do codziennej diety wprowadzić jak najwięcej substancji o działaniu antyoksydacyjnym. Jedną z nich jest miód.

Przeprowadzone zostały badania nad wpływem dodania miodu do czarnej herbaty. Badano wpływ powstałego roztworu na usuwanie wolnych rodników. Jak wykazano, najsilniej antyoksydacyjnie działają miody ciemne, gryczany, spadziowy i wielokwiatowy jesienny. Roztwory tych miodów z herbatą czarną wykazywały najwyższą aktywność w wyłapywaniu i neutralizowaniu tych substancji.

Na postawione pytanie: "który miód jest najzdrowszy?" w obszarze wymiatania wolnych rodników odpowiedzieć można z dużą pewnością popartą badaniami, że miód gryczany.

Miody a kondycja psychiczna

Słodka chwila przyjemności działa prozdrowotnie nie tylko na organizm, ale także na kondycję psychiczną. Herbata czy desery dosładzane miodem bywają zalecane jako terapia wspomagająca przy leczeniu łagodnych stanów obniżenia nastroju, depresjach sezonowych czy bezsenności. Tradycyjnie babcie podawały na dobry sen ciepłe mleko z miodem. Nie było to działanie bezzasadne. Ten pszczeli produkt wykazuje bowiem działanie wyciszające i uspokajające na układ nerwowy. Najprawdopodobniej połączenie delikatnego słodkiego smaku z dostarczeniem organizmowi łatwo przyswajalnych cukrów oraz witamin powoduje odczucie zaspokojenia podstawowych potrzeb. Działa odprężająco.

Badania nad osobami cierpiącymi na bezsenność dowiodły, że podanie roztworu miodu do picia przed snem powoduje wyciszenie i subiektywny wzrost komfortu snu oraz jego jakości.

Jako wyjątkowo wyciszające i uspokajające wskazywane są miody lipowy oraz koniczynowy, jednak nie ma bezpośrednich dowodów wskazujących, dlaczego akurat substancje pochodzące z tych pożytków działają korzystnie na psychikę człowieka.

Miód a układ pokarmowy

Miód ma zbawienny wpływ na układ pokarmowy. Zalecane jest, by regularnie spożywać go w przypadku chorób układu pokarmowego, organów wewnątrzwydzielniczych oraz przy chorobach jelit, w tym autoimmunologicznych stanach zapalnych. Działanie to wynika z jednej strony ze względu na zawartość enzymów pszczelich, które ułatwiają proces trawienia i rozkładu a także stymulują organy do wydzielania soków trawiennych, z drugiej ze względu na obecność substancji śluzowych pochodzenia roślinnego. Nie bez znaczenia jest także wpływ antybakteryjny i antywirusowy oraz działanie regenerujące na ludzki organizm. 

Wśród miodów najlepiej wpływających na układ pokarmowy wymienić można rzepakowy, akacjowy - wyjątkowo korzystny przy chorobach wrzodowych i zapalnych jelit, oraz miód mniszkowy.

Najzdrowszy miód - podsumowanie

Wymienione powyżej obszary aktywności prozdrowotnej miodu to tylko część jego zbawiennego działania na organizm. Są miody wpływające korzystnie na układ moczowy, układ krążenia czy obniżające ciśnienie. Ze względu na bardzo złożony skład, jeden rodzaj miodu wykazuje działanie prozdrowotne w wielu obszarach. 

Bardziej niż wskazanie na rodzaj pożytku z jakiego zbierany jest nektar, warto podkreślić jak i gdzie nabyć miód wysokiej jakości, by był wolny od zanieczyszczeń i metali ciężkich. Warto bowiem kupować miód bezpośrednio u pszczelarza, z pasiek położonych na terenach parków krajobrazowych lub chronionych ekologicznie. Wówczas mamy pewność, że niezależnie jaki rodzaj miodu wybierzemy, dostajemy do ręki pełnowartościowy i zdrowy produkt, którego regularne spożycie podniesie naszą kondycję i polepszy samopoczucie, pomoże w chorobach przewlekłych i ochroni przed sezonowymi infekcjami.

Bibliografia

1. Bąkowska M., Janda K., Właściwości prozdrowotne wybranych miodów [w:] Pomeranian Journal of Life Sciences, 2018, nr 64 (3), s. 147-151
2. Dmowski P., Wilczyńska A., Wpływ dodatku miodu na antyoksydacyjne właściwości naparów herbaty czarnej w: Problemy Higieny i Epidemiologii, 2015, s. 688-692
3. Grabek-Lejko D., Dżugan M., Możliwości wykorzystania miodu w terapii COVID-19 – potencjalne mechanizmy działania i przegląd badań klinicznych, [w:] Żywność. Nauka, technologia, jakość, nr 28/2021, s. 68-87
4. Kasela M, Nowak-Dębek B., Ossowski M., Wlazło Ł., Przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze właściwości miodu – badania wstępne https://www.researchgate.net/publication/331742154_Przeciwbakteryjne_i_przeciwgrzybicze_wlasciwosci_miodu_-_badania_wstepne_Antibacterial_and_antifungal_properties_of_honey_-_preliminary_studies, Data odczytu: 2022.11.16
5. Majewska E., Jeżewska A. i inni, Charakterystyka jakości miodów wielokwiatowych z różnych regionów Polski, https://ptfarm.pl/pub/File/bromatologia_2010/3.2010/br%203,2010%20s.%20391-397.pdf, Data odczytu: 2022.11.12
6. Ostrowska W., Żukowski R., Pszczelarstwo na Białostoczcyźnie, Warszawa 2016

Czytaj również

Ile kalorii ma miód?

Łyżeczka miodu a łyżeczka cukru

Dlaczego warto zamienić cukier na miód?