Pszczoła Buckfast

Pszczoła Buckfast

Selekcja pszczoły Buckfast trwała kilkadziesiąt lat. Dzięki hodowli kombinacyjnej oraz odpowiedniej selekcji wyhodowano pszczołę, która połączyła w sobie pożądane cechy i właściwości wielu ras pszczoły miodnej. Pszczołę wyhodowano w Anglii, jednak dobrze radzi sobie w wielu innych warunkach klimatycznych.

Pszczołę Buckfast wyhodował w Anglii niemiecki mnich – brat Adam, który przez pszczelarzy uznawany jest za jednego z największych mistrzów pszczelarskich. Nazwa Buckfast pochodzi od opactwa, w którym mnich mieszkał i prowadził swoje prace naukowe. Początki selekcjonowania pszczoły Buckfast zaczęły się w momencie, gdy w wyniku epidemii choroby roztoczowej w całej Anglii wyginęła tamtejsza pszczoła wrzosowa. Ale nie wyginęła w stu procentach. Mnich zauważył, że przy życiu utrzymało się kilka rodzin pszczelich, które były genetyczną mieszanką miejscowej pszczoły oraz włoskiej pszczoły pochodzącej z okolic Piemontu. Pszczoły nie tylko przetrwały, ale też nadal intensywnie pracowały, bez jakichkolwiek niepokojących objawów. Musiały więc wykazywać się cechami, jakich nie miały te pszczoły, które wyginęły.

Brat Adam zaczął wnikliwie obserwować pozostałe przy życiu pszczoły i w krótkim czasie odkrył wiele innych zalet. Były nie tylko odporne na choroby, ale też bardzo miodne, plenne i pracowite. Mnich rozpoczął więc prace badawcze i hodowlane, aby pszczołę udoskonalić. Zaczął pszczoły na wiele sposobów krzyżować, aby uzyskać wydajne matki pszczele, które przekazywały swoje dobre cechy potomstwu. Z każdą kolejną krzyżówką cechy te były coraz bardziej uwypuklone. Selekcja i krzyżowanie trwały przez kilka dziesięcioleci, dzięki czemu zostały udoskonalone i utrwalone pożądane cechy pszczół. Tak powstała pszczoła Buckfast, która jest bardzo żywotna, dobrze się rozwija, jest odporna na choroby i bardzo pracowita. Do Polski pszczoła Buckfast dotarła w latach 60-tych ubiegłego wieku. Była sprowadzana najczęściej z Izraela, jednak zdarzali się też pszczelarze, którzy sprowadzali Buckfast z Anglii z hodowli prowadzonej przez brata Adama. Wśród pszczelarzy zdania są podzielone, czy Buckfast traktować jako rasę czy jako linię. Twórca Buckfastu uważał efekt swojej pracy za sztuczną rasę, dziś można by nazwać pszczołę Buckfast rasą syntetyczną.

Wśród pszczelarzy w naszym kraju zdania na temat pszczoły Buckfast są podzielone i dość przeciwstawne. Jedni pszczelarze bardzo ją chwalą i utrzymują przez wiele kolejnych lat, inni już po pierwszym sezonie rezygnują z dalszego jej utrzymywania. Jednak najczęściej niewłaściwe zachowania pszczół czy zbyt mała produkcja miodu są efektem pracy pszczelarza, który nie dostosowuje swoich działań do indywidualnych potrzeb pszczół Buckfast. Jednym z nich są ule wielokorpusowe – w takich czują się najlepiej, dobrze zimują i intensywnie pracują. Kiepskim pomysłem jest natomiast umieszczanie pszczół Buckfast w pawilonach. Jest to rozwiązanie praktyczne i estetyczne, jednak bardzo obniża wydajność i żywotność omawianych pszczół.

Pszczoła Buckfast ma dość charakterystyczny wygląd – jest duża i ma szerokie, żółte paski na tergitach. Dzięki temu bardzo łatwo odróżnić ją od pszczół innych ras. Należy do pszczół bardzo łagodnych, nie wykazujących zachowań agresywnych nawet przy niesprzyjającej pogodzie czy w przypadku braku pożytków. Ta łagodność przenosi się także na następne pokolenia, które są naturalnie unasienniane. Agresja u pszczoły Buckfast może się ujawnić jedynie w kolejnych pokoleniach, po krzyżowaniu się pszczoły Buckfast z odległymi genetycznie pszczołami miejscowymi. Jednak ta zależność dotyczy nie tylko tej rasy, ale praktycznie wszystkich innych pszczół. Oprócz łagodności pszczoły Buckfast charakteryzują się także dobrym trzymaniem plastrów. Jest to cecha szczególnie pożądana podczas przeglądów ula. Pszczoły nie rozbiegają się, nie wylewają się z ula, co ułatwia pracę pszczelarzowi i pozwala na szybkie i bezproblemowe wyszukanie matki. Przy ciepłej i słonecznej pogodzie przeglądy ula można wykonywać bez konieczności używania podkurzacza. Jeśli pszczelarz zachowa ostrożność i nie będzie wykonywał gwałtownych ruchów, pszczoły nie będą reagowały nerwowo.

Kolejną pożądaną cechą pszczoły Buckfast jest niska rojliwość. Pszczoły nie mają skłonności do rójki, bardzo łatwo jest też wyprowadzić je z nastroju rojowego. Wystarczy zastosować proste metody pszczelarskie, jak poszerzenie gniazda czy dodanie węzy. Pszczoły Buckfast tworzą duże i silne rodziny, które są aktywne podczas całego sezonu poużytkowego. Co więcej, pszczoła Buckfast jako jedyna spośród wszystkich pszczół nie wykazuje tendencji do dzikiej zabudowy. A to bardzo ułatwia obsługę rodzin pszczelarskich zarówno w pasiekach towarowych, jak i amatorskich. Nawet podczas bardzo obfitych pożytków czy w przypadku braku miejsca w ulu, Buckfast nie tworzy dzikiej zabudowy i nie szuka miejsca do składowania nadwyżek nektaru. Dzięki temu porządek w ulu jest zachowany.

Buckfast jest pszczołą pożądaną także ze względu na swoją odporność na choroby. W porównaniu z innymi rasami i liniami pszczół, zdecydowanie najlepiej wypada, jeśli chodzi o liczbę zachorowań na najczęstsze choroby pszczele. Buckfast bardzo dobrze zimuje, świetnie radzi sobie nawet podczas długich i trudnych zim. Wielu pszczelarzy nie zgadza się z tym zdaniem, twierdząc, że Buckfast po zimie mocno się osypuje i długo wraca do pełnej siły na wiosnę. Jednak powodem złego zimowania Buckfastu jest zbyt mała ilość pozostawionego w gnieździe pokarmu. Buckfast potrzebuje na zimę dużych zapasów, a jeśli pszczelarz je zapewni, zimowanie na pewno przebiegnie bezproblemowo.

Duża siła rodzin jest w ogromnym stopniu efektem witalności czerwiu. U pszczół Buckfast jest on odporny na wiele defektów rozwojowych, dzięki czemu z większości larw wyrastają w pełni sprawne dorosłe osobniki. Czerw nie ma żadnych oznak chorobowych, rzadko zdarzają się też komórki porażone roztoczem. Dorosłe osobniki pszczoły Buckfast również są odporne na choroby. Mają też wysoko rozwinięte zachowania higieniczne – dbają o porządek w ulu, na bieżąco sprzątając wszelkie zanieczyszczenia. To między innymi to sterylne środowisko pomaga w zachowaniu odporności na czynniki chorobotwórcze.

Pszczoła Bukfast pracuje szybko na każdym rodzaju pożytków, zarówno wczesnych, jak i późnych. Jest skuteczna w zbieraniu nektaru nawet podczas niesprzyjającej pogody, gdy inne pszczoły zaprzestają lotów na pożytki i stają się niespokojne.

Czytaj również:

Zakaz utrzymywania pszczół syntetycznej linii Buckfast na terenie województwa śląskiego

Projekt uchwały o zakazie chowu pszczół linii Buckfast na terenie województwa śląskiego