Właściwości i zastosowanie miodu

Właściwości miodu i zastosowanie miodu

Przez tysiące lat miód był jedynym źródłem skoncentrowanego cukru. Jego unikalność, ograniczone zapasy i zapotrzebowanie spowodowały, że ludzie szybko przypisali mu status boskiego płynu, głównie ze względu na jego bogatą symbolikę, powiązanie z magią i leczeniem. Wiele z tych mitycznych i tradycyjnych użyć w medycynie przetrwało do dziś. 

Kilka z zastosowań medycznych zostało naukowo potwierdzonych. Miód, w większości, dzieli je jednak z innymi słodkimi substancjami o wysokim stężeniu cukru. Nie bez przyczyny cukier, po wprowadzeniu do Europy, stał się sławny za swoje lecznicze działanie. 

Większość właściwości i efektów jakie daje używanie miodu (Donadieu, 1983) opisano poniżej, istnieje jednak wiele innych zastosowań tego produktu, zależnie od kraju, jego kultury i tradycji. Nawet Koran wspomina o kilku funkcjach miodu i innych produkowanych przez pszczoły substancjach. (El Banby, 1987).

SPIS TREŚCI:
1. Właściwości miodu i korzyści płynące z jego jedzenia
2. Miód a układ trawienny
3. Miód a układ oddechowy
4. Miód - właściwości lecznicze
5. Zastosowanie miodu w leczeniu problemów z oczami
6. Miód - zastosowanie okołomedyczne
7. Miód a cukrzyca
8. Miód - zastosowanie w medycynie Indyjskiej
9. Punktowe użycie miodu
10. Jedzenie miodu - inne korzyści
11. Miód - artykuły powiązane

1. Właściwości miodu i korzyści płynące z jego jedzenia 
Miód przyczynia się do większej wydajności fizycznej oraz wydłuża czas przed zmęczeniem, zwłaszcza przy długotrwałym wysiłku, ponadto wspomaga pracę mózgu. Jest używany zarówno przez osoby chore jak i zdrowe - najczęściej mające problemy z trawieniem lub przyswajaniem niektórych składników. Innymi korzyściami płynącymi ze spożywania miodu są: wspomaganie wzrostu noworodków nie karmionych piersią, lepsze przyswajanie wapnia w kościach oraz pomoc w leczeniu anoreksji i anemii. 

2. Miód a układ trawienny 
Mówi się, że miód poprawia przyswajanie składników pokarmowych. Jest on również wykorzystywany do złagodzenia przewlekłych lub krótkotrwałych chorób jelit takich jak zaparcia czy wrzody dwunastnicy. W książkach Salema (1981) Haffejee’go i Mossa (1985) potwierdzono lecznicze działanie miodu przy problemach gastrycznych. 

3. Miód a układ oddechowy 
W krajach o umiarkowanym klimacie, z dużymi amplitudami temperatury, miód jest znanym remedium zarówno na przeziębienie, jak i zapalenie oraz infekcje jamy ustnej, gardła i oskrzeli. Miód ma działanie nie tylko antybakteryjne, ale też uspokajające - związane z fruktozą.

4. Miód - właściwości lecznicze 
Miód wchodzi w skład nie tylko kremów nawilżających, ale też wyrobów farmaceutycznych, które nakłada się bezpośrednio na otwarte rany, odleżyny, wrzody, żylaki i poparzenia. Miód nawet w nieprzetworzonej formie przyczynia się do zatrzymania infekcji, wspomaga regenerację tkanek i rozjaśnia blizny (Hutton, 1966; Manjo, 1975; Armon, 1980 and Dumronglert, 1983).

Nałożony natychmiast zatrzymuje tworzenie się bąbli oparzeniowych i przyspiesza regeneracje poparzonej tkanki. Działanie to znajduje potwierdzenie w wielu książkach medycznych i weterynaryjnych (podrażnienia, otwarte rany i zmiany skórne u krów). Krem przygotowany w proporcach 1:1 z mąki żytniej i miodu nakładany trzy razy dziennie skutecznie pomaga na podrażnienia, otwarte rany, a nawet na zakażenia gangrenowe u koni (Lu~hrs, 1935). Eksperyment Lucke z 1935 roku potwierdził lecznicze działanie kremu z miodu i oleju z wątroby dorsza, niestety proporcje nie zostały podane.

5. Zastosowanie miodu w leczeniu problemów z oczami 
W tradycjach Europejskich (Mikhailov, 1950), Azjatyckich i Środkowoamerykańskich miód nakładany bezpośrednio na oko znajduje potwierdzenie kliniczne w leczeniu zaćmy ocznej, zapalenia spojówek oraz różnych chorób rogówki. Najlepsze działanie wykazuje miód od pszczół bezżądłowych (Meliponid, Trigonid) występujących na terenie Ameryki Środkowej i Indii. Przypadki leczniczego wpływu na wrzody rogówki i trądziku różowatego ma też 3% maść siarczkowa, w której wazelinę zastąpiono czystym miodem.

6. Miód - zastosowanie okołomedyczne 
Często zakłada się, że miód wielokwiatowy, a zawłaszcza ten produkowany z kwiatów leczniczych, ma takie same właściwości jak ów kwiat lub jego szczególne części. Nawet jeśli brak mu składników aktywnych pojawia się działanie energetyczne (spirytualne). Badania poznawcze sugerują, że miód ma działanie znacznie bogatsze (aromaterapia), niż to sklasyfikowane chemicznie. Teza ta nie jest jednak poparta żadnym twardym dowodem naukowym. 

7. Miód a cukrzyca 
Często mówi się, że miód jest dobry dla cukrzyków. Z naukowego punktu widzenia jest to mało prawdopodobne, ze względu na wysoką zawartość cukru w miodzie. Jednakże, badania Katsilambrosa z 1988 roku wykazały, że używanie miodu jest lepsze niż używanie cukru trzcinowego. Jak się okazało poziom insuliny był niższy, niż po spożyciu tej same ilości innego pożywienia - poziom cukru we krwi był równy lub wyższy. U osób zdrowych jedzenie miodu wpływa na zmniejszenie ilości cukru we krwi - porównanie z sacharozą (Shambaugh et al., 1990). 

8. Miód - zastosowanie w medycynie Indyjskiej 
Tradycyjna, ale szeroko używana w medycynie, medycyna Indyjska używa miodu przede wszystkim jako przyśpieszacza do wchłaniania leków ziołowych, ale też jako suplementu leczniczego przy leczeniu zapalenia spojówek, problemów z układem oddechowym, podrażnień gardła. Miód jest również używano jako lek tonizujący dla noworodków i osób starszych oraz jako suplement diety dla osób ciężko pracujących (Nananiaya, 1992, Personal Communictation). Różnice w działaniu miodu produkowanego przez pszczoły miodne (Apis mellifera), pszczoły wschodnie (Apis cerana) i pszczoły olbrzymie (Apis dorsata) nie zostały określone. 

9. Punktowe użycie miodu 
Punktowe nakładanie miodu - pod kontrolą lekarzy - sprawdziło się w leczeniu ran u zwierząt (Bergman et al., 1983, El Banby et al., 1989), w leczeniu poparzeń szczurów ( Burlando, 1978) oraz leczeniu różnych ran, także tych pooperacyjnych u ludzi (Cavanagh et al., 1970; Kandil et al., 1987a, b and 1989; Effem, 1988 and Green, 1988). Podobne, ale nie równie dobre, wyniki w gojeniu ran otrzymują oczyszczona sacharoza i specjalny proszek polisacharydowy (Chirife et al.,1982). Rany pooperacyjne - zarówno wewnętrzne jak i zewnętrzne - są biologicznie oczyszczone i w ciągu kilku dni zasklepiają się. Jednocześnie, miód stymuluje produkowanie nowych komórek, co wpływa na zmniejszenie blizn. Co więcej opatrunki pokryte miodem nie przyklejają się do ran i nowopowstałych, delikatnych tkanek. Szpitale w krajach mniej rozwiniętych w których brak antybiotyków, od wielu lat ze skutecznością stosują opatrunki miodowe.

10. Jedzenie miodu - inne korzyści 
Mówi się, że miód normalizuje funkcjonowanie nerek, zbija gorączkę i leczy bezsenność. Pomaga również przy zatruciu alkoholem oraz chroni wątrobę - działanie przypisywane również syropowi fruktozowemu. Osoby cierpiące na choroby serca, wątroby i układu krążeniowego poczuły się lepiej po przyjmowaniu zastrzyków z 20 lub 40 procentowego roztworu miodu. 

Oryginał: R. Krell, Value-added products from beekeeping, FAO Agricultural Services Bulletin No. 124, Rome 1996

11. Miód - artykuły powiązane

Skład chemiczny miodu – enzymy

Skład chemiczny miodu – cukry proste i złożone

Skład chemiczny miodu – woda

Skład chemiczny miodu – kwasy

Skład chemiczny miodu – witaminy

Właściwości miodu

Jakość miodu. Przepisy, normy i parametry oceny jakości miodu

Miód pszczeli a choroby psychiczne i nerwowe

Miód - co pszczelarz powinien o nim wiedzieć?