Partenogeneza (dzieworództwo) u pszczół

Na zdjęciu: matka pszczela i truteń. Źródło zdjęcia: ekologia.yum.pl/wp-content/plugins/wp-o-matic/cache/9ffa2_matka_truten.jpg
Partenogeneza, czyli dzieworództwo, to u zwierząt rozmnażanie bez udziału osobników płci przeciwnej. U pszczół zachodzi wtedy, gdy w ulu pojawiają się trutówki.
Trutówki to pszczoły robotnice, które w odpowiednich warunkach uzyskują zdolności do rozmnażania, a wcześniej wytwarzają się u nich jajniki. Aby wytworzyły się żeńskie narządy rozrodcze, wystarczy pokarm bogaty w białko. Aby te narządu uzyskały zdolność fizjologicznego funkcjonowania, konieczna jest utrata w rodzinie pszczelej matki – na przykład z powodu śmierci lub starości. Jeśli matka nie jest w stanie spełniać swojej funkcji rozrodczej lub po prostu nie wróci do ula, niektóre z pszczół przekształcają się w trutówki, czyli uzyskują zdolność do rozmnażania. Składają one jaja, natomiast nie mają zdolności do kopulacji i zapłodnienia. Z tak złożonych jaj mogą więc wykluć się tylko i wyłącznie trutnie. W ten sposób w ulu pojawia się tak zwany czerw garbaty, który jest jednym z najbardziej charakterystycznych sygnałów, że w ulu nie ma matki pszczelej.
Partenogeneza jest pewnego rodzaju cechą przystosowawczą, dzięki której zwierzęta mogą rozmnażać się nawet wtedy, gdy nie ma w pobliżu osobników płci męskiej. To sposób na przetrwanie gatunku w warunkach trudnych i nietypowych. U pszczół jest to uzupełniająca forma rozmnażania, która pojawia się dopiero wtedy, gdy tradycyjne rozmnażanie owadów jest utrudnione lub uniemożliwione. Trzeba jednak pamiętać, że rozmnażanie partenogenetyczne nie pozwala na przetrwanie gatunku – same trutnie, czyli osobniki płci męskiej nic nie poradzą, jeśli w rodzinie pszczelej nie będzie zdolnej do zapłodnienia matki.
Opracowano na podstawie:
Werner Gekeler, Pszczoły. Poradnik hodowcy, Wydawnictwo RM, Warszawa 2014, s. 23
Zobacz również:
Liczba wyświetleń artykułu: 28839
Komentarze z forum pszczelarskiego
blondynekkrk 2014-07-17 10:59:51

Badanie Apis mellifera capensis w południowej Afryce 2021
Pas cnoty i partenogeneza u pszczół z gatunku Apis mellifera capensis Jakub Wojas

Pszczoła miodna. Liczebność roju pszczół, zachowanie i rasy
Liczebność rodziny pszczelej, zachowanie Apis mellifera i rasy pszczół w Polsce Karolina Wronowska

Truteń - samiec pszczoły miodnej
Wszystko na temat trutnia Anna Celińska

Co to są trutówki?
Trutówki anatomiczne i trutówki fizjologiczne Anna Celińska

Założenie trutowiska przez pszczelarzy Koła Pszczelarzy w Chojnicach
O działaniach pszczelarzy z Koła Pszczelarzy w Chojnicach na rzecz założenia trutowiska Koło Pszczelarzy w Chojnicach

Usuwanie trutni
Dlaczego pszczoły samodzielnie pozbywają się trutni? Anna Celińska

Trutowienie matek pszczelich
Czym jest trutowienie matek pszczelich Tadeusz Kaczkowski
