Portal Pszczelarski
Firma Łysoń
Firma Łysoń

Czym jest cicha wymiana matki pszczelej?

Na zdjęciu: matka pszczela pośród pszczół. Źródło zdjęcia: ars.usda.gov/services/docs.htm?docid=2744&page=14

cicha wymiana matka pszczela cicha wymiana matki pszczelej mateczniki cichej wymiany

Nowa matka pszczela pojawia się nie tylko wtedy, gdy stara umrze lub zaginie. Często zdarza się tak, że pszczoły podejmują decyzję o wymianie matki starej, chorej lub mało wydolnej – proces ten nazywany jest cichą wymianą.

Stara lub niewydolna matka pszczela składa coraz mniej jaj, a jednocześnie wytwarza coraz słabsze feromony, czyli substancje, które utrzymują rój w pełnej gotowości do pracy zarówno w ulu, jak i na zewnątrz. Kilka lub kilkanaście pszczół robotnic, które są wrażliwsze od innych, natychmiast wyczuwają ten brak i podejmują decyzję o stworzeniu warunków do rozwoju nowej, młodej matki pszczelej. W tym celu budują tzw. mateczniki cichej wymiany – znajdują się one zwykle na obrzeżach plastra lub całkowicie poza gniazdem.

Formą i budową takie mateczniki nie różnią się od tradycyjnych mateczników rojowych. Najczęściej decyzje o budowie mateczników cichej wymiany pszczoły podejmują, gdy matka pszczela ma już dwa lub trzy lata. Pszczoły otaczające królową doprowadzają ją do tych mateczników i skłaniają do złożenia jaj. Mateczniki cichej wymiany są następnie mocno pilnowane, gdyż nawet słaba matka chwilami odzyskuje siły i przestępuje do walki z rozwijającą się następczynią.

Gdy nowa matka w pełni się rozwinie, wygryza się z matecznika. Rozwija się następnie, nadal pod ochroną, aż uzyska pełną zdolność do kopulacji i wtedy wylatuje z ula, aby odbyć lot godowy. Po cichej wymianie w ulu znajdują się dwie matki, jednak to ta młodsza stopniowo zyskuje przewagę nad coraz starszą i bardziej słabą królową. Cicha wymiana odbywa się najczęściej między lipcem a wrześniem.

Opracowano na podstawie:
Werner Gekeler, Pszczoły. Poradnik hodowcy, Wydawnictwo RM, Warszawa 2014, s. 24-25

Zobacz również:

Ramka pracy. Korzyści i zastosowanie

Ramka pracy - metoda walki z warrozą

Anna Celińska

Anna Celińska

Autorka tekstów

Dziennikarz z wykształcenia, zawodu i pasji. Żaden temat nie jest jej obcy, a pszczoły z artykułu na artykuł uwielbia coraz bardziej. Na PortalPszczelarski.pl wrzuca teksty według najważniejszego klucza – informować, radzić, wyjaśniać to, co ważne dla Was. Bo bez czytelnika nie miałoby sensu pisanie.

Zobacz wszystkie artykuły tego autora



Liczba wyświetleń artykułu: 15285

Komentarze z forum pszczelarskiego

bzz 2014-04-01 21:45:57

Witam serdecznie,
warto było by jeszcze temat odrobinkę rozwinąć o rasy pszczół skłonnych do cichej wymiany. U siebie w pasiece mam kilka rodzin po "reproduktorce" od państwa Wilde (Krainka Kortówka)które to cechy są bardziej uwidocznione, w ub. roku przy trwającym pożytku Robinii, przed jednym z uli (i przy niesamowitym farcie) zauważyłem matkę z opalitką. Okazało się iż była to Kortówka. Pszczoły w ulu nie wykazywały żadnej reakcji na rojenie się, lecz nastąpiła wymiana na młodszą królową.. Mówiąc skrótowo, pszczoły z tendencją do cichej wymiany są znacznie bardziej pracowite, dodatkowo, nie zachodzi przerwa w czerwieniu .. etc. Pozdrawiam, bzz

emil 2014-04-02 10:31:09

Potwierdzam, też mam Kortówkę i dość często jest tak, że pszczoły próbują wymieniać matki, gdy ta przestaje być dla nich atrakcyjna. To też świadczy o Kortówkach, że są "nastawione" do dobrej jakości matki, a to może mieć realne przełożenie na stan zdrowia rodzin pszczelich.



  Współpracują z portalem:

Emilia

Emilia

Autorka przepisów kulinarnych oraz bloga Kuchenna Kontrrewolucya

Całkiem świeżo upieczona tak mama, jak blogerka kulinarna. Fascynatka dobrej kuchni i słowiańskiego folkloru.

Kaczka w marynacie korzennej pieczona w miodzie pitnym

Pieczone przepiórki miodowo-cynamonowe z kremem z pieczarek

Naleśniki ze skórką cytrynową i pyłkiem pszczelim

Stowarzyszenie Natura i Człowiek

Stowarzyszenie Natura i Człowiek

Partner serwisu

Stowarzyszenie działające na rzecz ekologii i protekcji owadów zapylających, głównie dziko żyjących pszczół. Sprawdź: www.naturaiczlowiek.org

Pszczoły i pszczelarstwo trzech kontynentów - zaproszenie na wykład

Zostań bohaterem pszczół

Zadrzechnia fioletowa (Xylocopa violacea L.) - pszczoła samotnica

Arboretum Inspiruje

Arboretum Inspiruje

Partner serwisu

Projekt edukacyjny realizowany w Gimnazjum Publicznym nr 1 im. Ks. Jana Twardowskiego w Czechowicach-Dziedzicach. W tym roku działania projektowe skupiają się wokół pszczół. Projekt jest laureatem konkursu grantowego „Z Kujawskim pomagam pszczołom”. Więcej na Facebook'u: Arboretum-Inspiruje

Kolorowanka o pszczołach dziełem gimnazjalistek

Arboretum Inspiruje podczas Święta Pszczół

Arboretum Inspiruje do pomagania pszczołom

Mirka Lenarcik

Mirka Lenarcik

Autorka tekstów oraz bloga mirosixgotuje.blox.pl

Ukończyła archeologię i anglistykę we Wrocławiu oraz studia doktoranckie w Niemczech. Oprócz gotowania największa pasja to kultura Iranu oraz historia.

Chałka z szafranem i miodem

Piernik sułtański

Nan-e qandi