Uloterapia – na czym polega i ile kosztuje?

Czy przebywanie w bliskim towarzystwie pszczół może pozytywnie wpłynąć na kondycję psychofizyczną człowieka? Niektórzy nie mają co do tego wątpliwości i z entuzjazmem opowiadają o tym, jakie korzyści daje uloterapia. Co to za metoda i ile trzeba zapłacić za seans z "brzęczącymi" terapeutami?

Co to jest uloterapia?

Po felinoterapii, dogoterapii i hipoterapii przyszedł czas na leczenie pszczołami. W dużym skrócie uloterapia polega na przebywaniu wśród pszczół w celach zdrowotnych. Bezpośrednia interakcja z tymi pożytecznymi owadami może działać profilaktycznie, a nawet leczniczo na organizm i psychikę człowieka. Jest to stosunkowo słabo poznana dziedzina medycyny naturalnej, choć produktami pszczelimi leczono już w starożytności. Obecnie uloterapia popularna jest w takich krajach jak Słowenia, Rosja, Chiny, Austria, Niemcy, Węgry, Białoruś i Ukraina.

Na jakie problemy pomaga uloterapia? Pszczela kuracja jest zalecana:

w schorzeniach górnych i dolnych dróg oddechowych,
w chorobach układu krążenia,
depresji,
zaburzeniach lękowych,
przy nerwobólach,
przy stwardnieniu rozsianym,
reumatyzmie,
urazach układu ruchu,
otyłości,
nadczynności tarczycy oraz
osłabionej odporności.

Niemniej osoby przewlekle chore powinny najpierw skonsultować z lekarzem chęć wypróbowania tej nietypowej formy leczenia. Poza tym istnieją przeciwwskazania do uloterapii, takie jak:

alergia na pyłki i produkty pszczelego pochodzenia,
choroba nowotworowa,
choroby zakaźne,
gorączka,
miażdżyca,
kamica żółciowa,
kamica nerkowa,
metalowe elementy w ciele (np. rozrusznik serca).

Na czym polega działanie uloterapii?

Pszczela rodzina to dobrze zorganizowana komórka społeczna, której każdy członek zna swoje miejsce i wykonuje powierzone mu obowiązki. W pasiecie nie ma miejsca na hałas ani nerwową krzątaninę, dlatego już sam spacer wśród uli pomaga zredukować stres i napięcie¹. Jednak na tym działanie uloterapii się nie kończy.

W ulu panuje korzystny mikroklimat, wolny od bakterii, wirusów i grzybów. Powietrze jest nie tylko ciepłe, ale i przesiąknięte feromonami pszczelimi oraz substancjami bioaktywnymi obecnymi w półproduktach i produktach pszczelich. Są to przede wszystkim:

nektar,
spadź,
pyłek kwiatowy,
kit pszczeli (propolis),
miód,
wosk,
mleczko pszczele,
pierzga.

W 2021 roku grupa naukowców z Egiptu, Chin, Arabii Saudyjskiej i Szwecji opublikowała wyniki badań składu chemicznego powietrza ulowego². Zidentyfikowano wówczas 56 substancji, takich jak: kwasy tłuszczowe, alkohole, aldehydy, estry, eter, węglowodory, fenole, ketony, związki azotowe i terpeny. Naukowcy doszli do wniosku, że dzięki obecności związków o działaniu przeciwbakteryjnym, przeciwzapalnym i przeciwastmatycznym, powietrze ulowe może mieć znaczenie w leczeniu schorzeń układu oddechowego (takich jak astma, zapalenie oskrzeli czy zwłóknienie płuc).

Ul to tętniące życiem środowisko. Pszczoły są w ciągłym ruchu - nieustannie coś budują, produkują, wlatują i wylatują z ula. Przemieszczające się owady wydają charakterystyczne dźwięki, w rzeczywistości jest to szum szybko poruszających się skrzydełek. Pszczoły emitują również wibracje o niskiej częstotliwości, które (podobnie jak dźwięki) służą im komunikowania się między sobą³. Orędownicy apiterapii twierdzą, że bodźce wibroakustyczne dochodzące z ula mają pozytywny wpływ na psychikę człowieka - uspokajają, łagodzą stany depresyjne oraz pomagają w zasypianiu. Terapia relaksacyjna polegająca na przebywaniu w wśród brzęczących pszczół jest dobrze znana m.in. w Słowenii.⁴

Propagatorzy uloterapii przytaczają też teorię korzystnego pola energetycznego panującego w ulu i w jego bliskiej odległości. Według tej teorii pszczoły emitują fale alfa, które są podobne do fal alfa emitowanych przez mózg człowieka, co zdają się potwierdzać badania naukowe z 2020 roku⁵. Uważa się również, że wysoka temperatura utrzymująca się w ulu (35 stopni Celsjusza) może mieć korzystny wpływ na zdrowie człowieka - m.in. niweluje bóle reumatyczne.

Jak wyglądają domki do uloterapii?

Uloterapia polega na czerpaniu korzyści zdrowotnych poprzez obcowanie z pszczołami. W zasadzie pszczelarze korzystają z dobrodziejstw tej metody od początku swej działalności. Natomiast osoby spoza branży mogą udać się na sesję terapeutyczną do specjalnie przystosowanego domku inhalacyjnego, zwanego też domkiem pszczelim lub apidomkiem.

Jak wyglądają domki do uloterapii? Są to niewielkie drewniane szopy z wbudowanymi ulami. W zależności od modelu ule mogą być umieszczone w środku lub poza pomieszczeniem przeznaczonym dla ludzi. Ule przykrywa gęsta siatka, dzięki czemu pszczoły nie mogą przedostać się do osób korzystających z kuracji. Jednocześnie powietrze ulowe - nasycone dobroczynnymi substancjami - może bez przeszkód wpływać do pomieszczenia.

W apidomku znajdują się ławki lub leżanki ustawione tuż nad ulami. Chodzi o to, aby klient (pacjent) uzyskał maksymalne korzyści z inhalacji, a także mógł odczuwać ciepło, dźwięki i wibracje emitowane przez pszczoły. Do wykonania domków pszczelich wykorzystuje się drewno i inne naturalne materiały, nie ma w nich metalowych elementów ani elektryczności.

Uloterapia - ceny i informacje praktyczne

Ile kosztuje uloterapia? Inhalacja powietrzem z ula to wydatek rzędu 25-50 zł za godzinę, przy czym czas spędzony w domku może być różny: od 10 minut do nawet 7-8 godzin. Niemniej niektóre pasieki udostępniają domki inhalacyjne za darmo w ramach promocji swojej działalności. Z nieodpłatnej apiinhalacji mogą skorzystać również studenci Uniwersytetu Łódzkiego oraz pacjenci Szpitala Klinicznego im. dr. J. Babińskiego w Krakowie. Ogólnodostępny domek do uloterapii stoi również przy Dziennym Domu Seniora w Łączkach Jagiellońskich.

Jak przygotować się do uloterapii?

Oto podstawowe zasady:

Pacjent powinien upewnić się, że nie ma żadnych przeciwwskazań zdrowotnych do uloterapii.
Do domku nie powinno się zabierać urządzeń elektronicznych (telefony, laptopy, tablety).
W dniu seansu należy zrezygnować z perfum i pachnących kosmetyków, ponieważ silne zapachy drażnią pszczoły.
W trakcie seansu trzeba mieć na uwadze dobrostan pszczół, dlatego nie należy hałasować ani uderzać w elementy domku.

Opracowano na podstawie:

Kasprowska-Nowak Katarzyna, Apiturystyka, apiterapia oraz terapia krajobrazem na przykłądzie "Miasteczka pszczelego" w Dzięgielowie (Śląsk Cieszyński), Dostęp elektroniczny: http://dlibra.bg.ajd.czest.pl:8080/Content/6234/13_Kasprowska-Nowak_Aktywnosc.pdf, Data odczytu: 2022.08.13
Aida A.Abd El-Wahed, Mohamed A. Farag, Walaa A.Eraqi, Gaber A.M. Mersal, Chao Zhao, Shaden A.M. Khalifa, Hesham R. El-Seedi, Unravelling the beehive air volatiles profile as analysed via solid-phase microextraction (SPME) and chemometrics, Dostęp elektroniczny: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1018364721001105, Data odczytu: 2022.08.13
J. H. Hunt, F.-J. Richard, Intracolony vibroacoustic communication in social insects, Dostęp elektroniczny: https://link.springer.com/article/10.1007/s00040-013-0311-9, Data odczytu: 2022.08.13
Zoldos Martina, How Slovenia uses the sound of bees to relax, Dostęp elektroniczny: https://www.bbc.com/worklife/article/20200729-how-slovenians-use-bees-to-relax, Data odczytu: 2022.08.13
Popov Tzvetan, Szyszka Paul, Alpha oscillations govern interhemispheric spike timing coordination in the honey bee brain, Dostęp elektroniczny: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7062029/, Data odczytu: 2022.08.13