Wielki Dzień Pszczół 2018 i walka o zakaz stosowania neonikotynoidów

Wielki Dzień Pszczół 2018 i walka o zakaz stosowania neonikotynoidów

Obchody Wielkiego Dnia Pszczół, przypadające w 2018 roku w środę 8 sierpnia, stały się okazją do zawalczenia o ochronę tych małych pożytecznych żyjątek. Tego dnia pszczelarze i Greenpeace zorganizowali happening przed siedzibą resortu rolnictwa, w którym zaapelowali do ministra rolnictwa o wycofanie zgody na stosowanie pestycydów szkodliwych dla pszczół i innych owadów zapylających.

W kwietniu 2018 r. Komisja Europejska zakazała stosowania trzech pestycydów z grupy neonikotynoidów. To: imidakloprid, klotianidyna i tiametoksam. Neonikotynoidy będą dozwolone tylko w stałych szklarniach. Unijne rozporządzenie ma zacząć obowiązywać przed końcem roku. Tymczasem w lipcu minister Jan Krzysztof Ardanowski wydał zgodę na stosowanie pestycydów z grupy neonikotynoidów do zaprawiania nasion rzepaku. Od tego momentu pszczelarze i Greepeace wspólnie walczą o cofnięcie wydanej zgody. Ministerstwo odpowiada pikietującym, że zgoda jest okresowa. Była podyktowana m.in. pogodą (klęską suszy), która negatywnie wpłynęła na uprawy rzepaku.

Przedstawicielka Greenpeace Katarzyna Jagiełło przypomniała, że resort środowiska negatywnie zaopiniował zgodę na czasowe stosowanie neonikotynoidów w uprawach rzepaku. Ekolożka poinformowała, że Greenpeace złożył w ministerstwie wniosek o zawieszenie lipcowej decyzji Ardanowskiego. Zdaniem aktywistów przy jej wydaniu popełniono błędy formalne. Dodała, iż Polska do tej pory stawała po stronie pszczół. Przez wiele lat minister Jurgiel odmawiał zgody na stosowanie neonikotynoidów.

W Polsce zakaz stosowania neonikotynoidów obowiązuje od 2013 roku. W ostatnich latach plony rzepaku, pomimo, że nie stosowano tych substancji, były na podobnym poziomie.

Ekolodzy i organizacje pszczelarskie powołując się na badania Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) wskazują, że stosowane w zaprawach rzepaku neonikotynoidy pozostają w środowisku nawet przez kilka lat. Trafiają one bezpośrednio do roślin, a później do gleby, wody. Dodają, że negatywnie wpływają też na system nerwowy i odpornościowy owadów zapylających, w tym pszczół, co ma wpływ na ich zdrowie i życie. Takie związki chemiczne powodują osłabienie organizmów pszczół. Działają na układ nerwowy i odpornościowy pszczoły. Związki te paraliżują zdolności komunikacyjne pszczół - nie mogą one znaleźć pożywienia bądź uli. Pszczoła gubi drogę do ula, a nawet jeśli ją znajdzie i jakoś dostanie się nektar z neonikotynoidammi do ula, pszczoły słabiej się rozwijają, czerw nie rozwija się prawidłowo; rodzina pszczela funkcjonuje zaledwie na 30% swoich potencjalnych możliwości.

Przedstawiciele innych organizacji pszczelarskich dodali, że bez pszczół nie będziemy mieli owoców czy warzyw. Będziemy skazani np. na ziemniaki czy kukurydzę. Zdaniem Greenpeace wiele badań pokazuje też, że neonikotynoidy stanowią poważne zagrożenie również dla innych gatunków zwierząt - motyli, bezkręgowców, a nawet ptaków. Pszczelarze oraz ekolodzy podczas środowego wydarzenie przekazali wiceministrowi rolnictwa Rafałowi Romanowskiemu petycję w obronie pszczół podpisaną przez 72 tys. osób.

Romanowski pytany przez dziennikarzy, czy jest szansa na zmianę decyzji ws. stosowania neonikotynoidów odpowiedział, że jesteśmy tuż przed zasiewami rzepaku i zapewne te zaprawy zostały już zastosowane, jeśli chodzi o nasiona rzepaku na rok 2018/2019.

Ministerstwo rolnictwa wydając zgodę zaznaczyło, że ze względu na bezpieczeństwo m.in. pszczół, zaprawianie nasion będą mogły wykonać wyłącznie podmioty, które mają certyfikat ESTA. Na opakowaniach takich nasion musi być umieszczona informacja nt. środków ostrożności związanych z ochroną środowiska naturalnego, w tym również zapisy wskazujące na konieczność poinformowania zainteresowanych stron o wysiewie nasion zaprawionych substancjami z grupy neonikotynoidów.

Dyrektor departamentu hodowli i ochrony roślin MRiRW Bogusław Rzeźnicki już w kwietniu wyjaśnił, że substancje neonikotynoidowe stosowane są do "otoczkowania" nasion, czyli zabezpieczenia ich przed szkodnikami. Jednak substancja ta choć jest skuteczna, to zbyt długo utrzymuje się w roślinie sprawiając, że owady zapylające pobierając pyłek podczas kwitnienia roślin zatruwały się.

Rzeźnicki zauważył, że dla zapraw neonikotynoidowych jest alternatywa w postaci innych substancji chroniących rzepak przed szkodnikami. Polska jako pierwsza dopuściła do stosowania w uprawach nowy rodzaj zaprawy, która działa krócej, ale zabezpiecza wysiane nasiona rzepaku w okresie jesiennym - zaznaczył dyrektor. Dodał, że substancja ta została zatwierdzona przez EFSA.

Opracowano na podstawie:

www.dziennik.pl, Greenpeace apeluje do ministra rolnictwa o wycofanie pestycydów. "Polska do tej pory stawała po stronie pszczół", http://www.dziennik.pl/amp/579045,apel-greenpeace-minister-rolnictwa-pestycydy-pszczoly-ekologia.html, Data publikacji: 2018.08.08, Data odczytu: 2018.08.12

tvnmeteo.tvn24.pl, "To jest wyrok dla pszczół". Apel o cofnięcie zgody na szkodliwe pestycydy, https://tvnmeteo.tvn24.pl/informacje-pogoda/polska,28/to-jest-wyrok-dla-pszczol-apel-o-cofniecie-zgody-na-szkodliwe-pestycydy,268261,1,0.html, Data publikacji: 2018.08.08, Data odczytu: 2018.08.12

tvnmeteo.tvn24.pl, Na ratunek pszczołom. Unia poparła zakaz używania trzech groźnych pestycydów, https://tvnmeteo.tvn24.pl/informacje-pogoda/polska,28/na-ratunek-pszczolom-unia-poparla-zakaz-uzywania-trzech-groznych-pestycydow,258834,1,0.html, Data publikacji: 2018.04.27, Data odczytu: 2018.08.12

Czytaj również:

Wpływ zaprawiania nasion rzepaku ozimego na pszczoły

Rośliny miododajne, rośliny pożytkowe, rośliny pszczelarskie - spis