Pirografia (sztuka malowania ogniem) w pszczelarstwie
SPIS TREŚCI:
1. Co to jest pirografia?
2. Niezbędne materiały w sztuce malowania ogniem
3. Pirografia - jak zacząć?
4. Przenoszenie grafiki w sztuce wypalania ogniem
5. Wypalanie w drewnie
6. Wykończenie wypalanych prac
7. Inspiracje pirograficzne
8. Wypalanie w drewnie krok po kroku
1. Co to jest pirografia?
Pod terminem pirografia, kryje się jedna z pierwszych metod zdobienia, używana już przez człowieka pradawnego. Wykorzystując ogień nasi przodkowie ozdabiali zarówno drewniane przedmioty codziennego użytku, jak i skóry zwierzęce. Sama nazwa pochodzi od greckich słów oznaczających ogień – pyr oraz napis/znak – graphos. Sztuka "malowania ogniem", pozwalała na tworzenie elementów zdobniczych w postaci ciemniejszych smug. Udokumentowane źródła pochodzą ze starożytnego Egiptu, dawnych kultów afrykańskich oraz Chin.
Początkowo wykorzystywano rozgrzany rylec, po modyfikacjach pod koniec XIX wieku zaczęto wykorzystywać opary benzolu (mieszanina benzenu i toluenu) uwalniane przez rozgrzany rylec. Obecnie w celu tworzenia grafiki i inskrypcji wykorzystywana jest też technika laserowa. We wszystkich technikach sposób działania pozostaje niezmienny – rysunek tworzony jest dzięki wysokiej temperaturze i "przypalaniu" podłoża, na którym ma być wykonany.
Do niedawna technika wykorzystywana była w niewielkim stopniu, głównie przez majsterkowiczów oraz osoby tworzące lokalne rękodzieło. Obecnie w dobie powrotu do natury, przedmioty ręcznie zdobione, o naturalnym wyrazie wracają do łask, znajdując tym sposobem nowych amatorów wytwórstwa rękodzieła, współcześnie oznaczanego popularnym, chętnie stosowanym określeniem handmade (lub do it yourself, w skrócie DIY).
2. Niezbędne materiały w sztuce malowania ogniem
Do rozpoczęcia przygody z wypalaniem niezbędny jest pirograf. Najprostsze urządzenie działa na zasadzie lutownicy, do której nawiązuje również wyglądem – posiada rylec zakończony specjalnym grotem, który poddaje materiał pod działanie wysokiej temperatury, pozwalając na utworzenie wzoru. Kolejny rodzaj wykorzystuje druciane stalówki, w których za wysoką temperaturę odpowiada kabel elektryczny umieszczony w obudowie. Najnowocześniejszym, zaliczanym do narzędzi profesjonalnych i kosztownych, sprzętem wykorzystującym tę technikę jest urządzenie laserowe emitujące skoncentrowaną wiązkę światła. Większość pirografów wykorzystywanych hobbystycznie osiąga temperaturę do 600ᵒ C, niektóre posiadają funkcję regulacji temperatury, umożliwiającą osiągnięcie ciekawszych efektów oraz pozwalające na cieniowanie wizerunków. Zwykłym pirografem można również cieniować, najprościej cienie można uzyskać poprzez wykonywanie wielu szybkich, okrągłych ruchów najgrubszym, zaokrąglonym grotem. Koszt zakupu pirografu jest niewielki – najprostsze urządzenie można zakupić już za około 20-50 zł.
Ozdabiać można wszystko, od materiałów drewnianych: desek, sklejki, poprzez skrzynki, podkładki pod kubki, tace, deski do krojenia, breloczki, szyldy, do skóry, a nawet papieru, tektury i elementów wykonanych z korka. W przypadku drewna, ważne jest posiadanie sezonowanych desek (wysuszonych). Najlepiej wybierać gatunki twarde, z niewielką ilością słoi – umożliwi to równomierne wypalenie, zwłaszcza w przypadku wypalania linii lub napisów. Najlepsze do wypalania są gatunki drzew liściastych. Gatunki iglaste pięknie pachną, ale podczas wypalania ulatniają się opary, a wypalone rękodzieło jest mniej trwałe, ponadto posiadają słoje – te ciemniejsze (żywiczne) znacznie trudniej wypalić (smażą się), natomiast drewno między nimi jest delikatne i mocne przyłożenie rylca może zepsuć wielogodzinną pracę. W drewnie dębowym znajdują się kanaliki, które także łatwiej przepalić. Najlepszymi gatunkami pozostają brzoza, olcha buk, topola i lipa, na których następuje efekt równomiernego wypalenia. Wypalanie w skórze wiąże się z wydzielaniem bardzo intensywnego zapachu, który ciężko zneutralizować i w warunkach domowych, nie jest polecane. Często osoby wypalające w skórze, wykonują czynność na zewnątrz lub na przeciągu.
3. Pirografia - jak zacząć?
Praca z drewnem jest niezwykle wdzięczna, idealna na rozpoczęcie przygody z pirografią. Ze względu na strukturę oraz niższą temperaturę wypalania, przedmioty skórzane polecam bardziej zaawansowanym rękodzielnikom. Obecnie, w erze decoupage, piękne przedmioty drewniane, przeznaczone do codziennego użytku są dostępne na każdym kroku, w niezwykle przystępnych cenach, a wykorzystanie techniki pirografii, pozwala na trwałe umieszczenie indywidualnych pomysłów: od cytatów do motywów symbolicznych i wizerunkowych.
Ważne jest przygotowanie dobrze zorganizowanego stanowiska pracy (praca z użyciem wysokich temperatur niesie zagrożenie zniszczenia najbliższego otoczenia, jeśli sprzęt nie jest odpowiednio zabezpieczany/odkładany).
Niezwykle istotne jest przygotowanie przedmiotu, który chcemy ozdobić. W tym celu należy się zaopatrzyć w papier ścierny o gradacji od 120 do nawet 500, ważna jest również technika – szlifowanie powinno następować wzdłuż włókien drewna. Rozpoczynamy od użycia papieru grubszego np. 120, następnie drewno przecieramy wilgotną szmatką i czekamy aż wyschnie. Kolejnym etapem jest wykorzystanie papierów o wyższej gradacji do uzyskania pożądanego efektu.
Ze względu na artystyczną duszę, część osób może natychmiast po przygotowaniu w/w kroków rozpocząć wypalanie. Ze względu na różnorodność naszych talentów, nie każdy podejmie się tego zadania, w związku z czym należy przenieść naszą wizję na ozdabiany przedmiot, przygotowując go w ten sposób do wypalenia.
4. Przenoszenie grafiki w sztuce wypalania ogniem
Istnieją dwa nieskomplikowane sposoby przygotowania grafiki do późniejszego wypalenia:
- w przypadku posiadania wybranej grafiki w wersji elektronicznej lub wydrukowanej, należy na wybraną grafikę, nanieść siatkę, a następnie odtworzyć siatkę na przedmiocie lub deseczce i przenieść ołówkiem dany wzór lub napis,
- w przypadku posiadania grafiki w wersji elektronicznej i możliwości jej wydrukowania: grafikę należy dostosować do wielkości ozdabianego fragmentu drewna, wydrukować, podkleić kalkę (lub zamalować miękkim ołówkiem fragment kartki na odwrocie wydrukowanego napisu/grafiki), przyłożyć kartkę do drewna i odrysować – grafika metodą kalki zostanie przekopiowana na drewno.
5. Wypalanie w drewnie
Pirograf najlepiej podłączyć jeszcze w trakcie przenoszenia, pozwoli to na uzyskanie odpowiedniej temperatury do wypalania. W przypadku prostych elementów wystarczy płaska końcówka pirografu, krzywizny lepiej jest wypalać końcówką ostrą.
Po wypaleniu grafiki należy wstępny szkic zetrzeć gumką do mazania, w razie konieczności przedmiot można jeszcze przeczyścić papierem ściernym.
6. Wykończenie wypalanych prac
Do wykończenia oraz nadania charakteru naszej pracy, można wykorzystać lakier (najlepiej wodny – nie zmienia koloru drewna, jest bezzapachowy i szybko wysycha), bejcę (dostępne są również lakierobejce – jej użycie zmienia kolor drewna, polecane w przypadku ciemnych-czarnych emblematów wypalonych pirografem) lub olej naturalny. W zależności od wizji autora, prace można koloryzować, zwłaszcza gdy pożądane jest uwypuklenie danego elementu. W tym celu można wykorzystać pastele suche, kredki (ważne jest ich zabezpieczenie lakierem w spray’u – barwnik może przyczepić się do pędzelka i w konsekwencji powstaną niepożądane smugi), farby akrylowe, bejce i inne.
7. Inspiracje pirograficzne
Ze względu na możliwość wykorzystania techniki zarówno do przedmiotów określanych dziełami artystycznymi, jak i szeroko pojętą sztuką użytkową , zdobnictwo z wykorzystaniem pirografii jest niezwykle uniwersalne. Pomimo szczątkowych informacji w literaturze, w dobie Internetu szeroko rozwija się baz informacji przekazywanych za pomocą fachowych forów, blogów oraz emitowanych w mediach społecznościowych filmów instruktażowych. W zależności od upodobań przedmioty można ozdabiać sentencjami, ornamentami, prostymi kształtami wyrażonymi za pomocą konturów a także motywami wymagającymi cieniowania – np. portretami i krajobrazami.
8. Wypalanie w drewnie krok po kroku
Ze względu na przepełniony rynek upominków, ogromny wybór i trudności w podjęciu trafnej decyzji, modne stało się obdarowywanie prezentami spersonalizowanymi. Przy niewielkim nakładzie finansowym, z wykorzystaniem nakładu czasowego można stworzyć ciekawe upominki, związane z zainteresowaniami lub szczególnymi wydarzeniami z życia obdarowywanego. W tym celu zostanie przedstawiony krótki instruktaż, w jaki sposób zrobić personalizowane podkładki pod kubki.
Potrzebne materiały:
- pirograf,
- podkładki pod kubki,
- ołówek,
- kalka,
- wydrukowana grafika,
- taśma klejąca.
Krok 1. Przygotowujemy stanowisko pracy
Krok 2. Podklejoną kalką grafikę, naklejamy na podkładkę
Krok 3. Odrysowujemy ołówkiem wybrany wzór, w międzyczasie podłączamy pirograf do sieci
Krok 4. Wypalamy motyw za pomocą pirografu
Krok 5. Nanosimy ostatnie poprawki – w tym przypadku cieniujemy serduszka
Krok 6. Lakierujemy nasze przedmioty i cieszymy oko:)
Więcej prac autorki oraz dane kontaktowe znajdziesz na stronie: https://kocieprace.blogspot.com
Liczba wyświetleń artykułu: 11616
Komentarze z forum pszczelarskiego
michal1972 2016-08-31 21:23:52