Jak sprawdzić czy matka pszczela jest w ulu?

Obecność matki pszczelej w ulu jest konieczna dla przetrwania rodziny. Dlatego podczas każdego przeglądu ula rutynowe powinno być sprawdzanie, czy w rodzinie znajduje się matka. Najłatwiej jej brak wykryć w okresie, gdy powinna ona składać jaja.

Jeśli na plastrze znajdziemy czerw, szukanie matki nie jest konieczne. Bez względu na rodzaj stadium (jajo, larwa, przedpoczwarka czy poczwarka) czerw wyklucza bezmateczność. Dużo trudniejsza jest ocena bezmateczności w czasie rójki. Wyraźnych dowodów wtedy nie da się znaleźć, bo stara matka wychodzi z ula z pierwakiem, natomiast młoda matka jest jeszcze nieunasienniona, nie jest więc w stanie składać jaj. Dlatego doświadczony pszczelarz, znając termin ostatniego wyjścia roju potrafi ocenić, kiedy rodzina ponownie powinna zacząć składać jaja. Jest to czas około trzech tygodni, można jednak dodać do niego kilka dni – wynika to z tego, że młode matki często nie spieszą się do odbycia lotu godowego i składania jaj. Przeszkoda może być nie tylko opieszałość matek, ale też kiepska pogoda – deszcze czy silne wiatry. W efekcie przerwa między rójką a ponownym pojawieniem się czerwia może trwać nawet pięć tygodni.

Obserwuj zachowanie pszczół
W ciągu tych pięciu tygodni bezmateczność można zakładać tylko na podstawie zachowania pszczół i odgłosów z ula. Pszczoły wtedy głośno wyją i wysoko podnoszą odwłoki. Jeśli są spokojne, zapewne w ulu znajduje się nieunasienniona matka. Trudno ją znaleźć naocznie, gdyż na plastrach raczej nie znajdziemy dowodów – matka jest wtedy niewielka i nie otacza jej świta. Jeśli nie mamy pewności i nie wiemy, co robić dalej, najlepszym rozwiązaniem będzie próba na obecność matki pszczelej.

Próba na obecność matki pszczelej
Przeprowadzenie próby jest dość proste. Po pierwsze – z innej rodziny zabieramy plaster z czerwiem w różnych stadiach rozwoju, a następnie wstawiamy go do ula, w którym podejrzewamy brak matki. Warto tę obcą ramkę z plastrem oznaczyć np. pinezką, żeby mieć sto procent pewności. Jeśli w ulu jest matka, pszczoły będą w sposób naturalny opiekować się plastrem. Jeśli w ulu matki nie ma, pszczoły zaczną na plastrach budować mateczniki ratunkowe – tam, gdzie w komórkach są jaja lub małe larwy. Już po dwóch dniach można zajrzeć do ula z powrotem i sprawdzić, jak się zachowują pszczoły. Jeśli na plastrach są mateczniki ratunkowe, w ulu na pewno nie ma matki pszczelej.

Zobacz również:

Co może być przyczyną nieodbudowywania plastrów na węzie i co z tym zrobić?