Przyczyny chorób pszczół - roztocza, nicienie, owady

Przyczyny chorób pszczół - roztocza, nicienie, owady

SPIS TREŚCI:
1. Przyczyny chorób pszczół - pasożytnicze roztocze
2. Przyczyny chorób pszczół - nicienie
3. Przyczyny chorób pszczół - owady
4. Przyczyny chorób pszczół - artykuły powiązane

1. Przyczyny chorób pszczół - pasożytnicze roztocze 
Roztocze należą do pajęczaków, a zatem – podobnie jak owady – zaliczają się do stawonogów (Arthropoda). Jest to bardzo zróżnicowana grupa, a poszczególne gatunki różnią się zarówno rozmiarami, jak i trybem życia. W rodzinie pszczelej można spotkać ponad 100 gatunków roztoczy – niektóre z nich pełnią pożyteczne funkcje, inne to pasożyty. Do najistotniejszych należą pasożyty zewnętrzne (ektopasożyty) Varroa i Tropilaelaps, a także bytujące w tchawkach owadów świdraczki pszczele. Wszystkie powyższe roztocze odżywiają się krwią pszczół i wykorzystują ją do rozmnażania. 

2. Przyczyny chorób pszczół - nicienie
Nicienie (Nematoda) to bezbarwne, nitkowate robaki, często pasożytujące w organizmach ludzkich i zwierzęcych. U pszczół odkryto tylko rodzaje Mermis i Parachordodes, zaliczane do obleńców (Nematelminthes). W młodzieńczej postaci nicienie trafiają do organizmu pszczół wraz z wodą, przenikają do odwłoka przez ściankę jelita i tam dorastają. Pszczoły są jednak rzadko atakowane przez nicienie, nie trzeba więc stosować żadnych specjalnych środków zapobiegawczych. Robaki te częściej pasożytują na osach i trzmielach, które mają z nimi styczność, gdy przebywają przy ziemi. 

3. Przyczyny chorób pszczół - owady 
Owady niezwykle rzadko wywołują choroby u pszczół, równie rzadko przenoszą też chorobotwórcze drobnoustroje. Jednak mogą prowadzić do osłabienia rodzin pszczelich, wskutek czego stają się one bardziej podatne na choroby. Czasem udaje im się wtargnąć do osłabionych chorobą rodzin – mogą wówczas wyrządzić poważne szkody.

Dla pszczoły miodnej zagrożeniem mogą być rozmaite chrząszcze, motyle i owady błonkoskrzydłe. Większe znaczenie może mieć inwazja chrząszcza Aethina tumida, choć rozmnaża się on intensywnie wyłącznie w słabszych rodzinach. Inne chrząszcze, takie jak barciel pszczołowiec (Trichodes apiarius) z rodziny przekraskowatych, bytują w słabych rodzinach, gdzie odżywiają się martwymi pszczołami i martwym czerwiem. Larwy (triunguliny) chrząszczy z rodziny oleicowatych (Meloidae) atakują wprawdzie żywe pszczoły, jednak gdy już trafią do rodziny pszczelej, nie są w stanie dalej się rozwijać.

Spośród ciem (motyli) należy przede wszystkim wymienić przedstawicielki podrodziny barciakowatych. Mogą się one rozmnażać wyłącznie w bardzo osłabionych przez choroby rodzinach pszczelich, chyba że trafią do przechowywanych plastrów zapasowych.

Tylko w osłabionych rodzinach mogą się też rozwijać osy należące do błonkoskrzydłych. Prowadzone są spory w kwestii tego, czy przynajmniej w Europie Środkowej są one znaczącym szkodnikiem pszczół. Jedynie w wyjątkowych przypadkach dochodzi do niszczenia rodzin przez osy. 

Pszczołom mogą szkodzić także muchówki. Składają one jajeczka w ciele dorosłych owadów lub w czerwiu. W pewnych miejscach okresowo obserwowano wzmożoną inwazję rodziny zadrowatych (Megaselia scalaris), co ostatnio wykazały badania prowadzone w Ameryce Północnej. Najbardziej charakterystyczną cechą inwazji muchówek jest zmiana zachowania zaatakowanych pszczół, które z reguły nie wracają już do gniazda. 

Muchówki z rodziny ścierwicowatych (Sarcophagidae) w Europie znane są przede wszystkim jako pasożyty pszczół. W środkowej części kontynentu najczęściej występują jednak bezskrzydłe muchówki, a mianowicie wszolinki pszczele, które atakują przede wszystkim matkę pszczelą. 

Tekst pochodzi z książki Wolfganga Rittera „Zdrowie pszczół” (Wydawnictwo RM 2016): http://www.rm.com.pl/product-pol-947-Zdrowie-pszczol.html 

4. Przyczyny chorób pszczół - artykuły powiązane 

Wolfgang Ritter Zdrowie pszczół - książka dla pszczelarzy 

Przyczyny chorób pszczół - bakterie, grzyby, pierwotniaki, wirusy