Przyczyny chorób pszczół - bakterie, grzyby, pierwotniaki, wirusy

Przyczyny chorób pszczół - bakterie, grzyby, pierwotniaki, wirusy

Na zdrowie pszczół, poza warunkami klimatyczno-pożytkowymi, wpływają też rozmaite organizmy, takie jak wirusy, bakterie, pierwotniaki, grzyby, ale także pajęczaki lub owady.

SPIS TREŚCI:
1. Przyczyny chorób pszczół - bakterie
2. Przyczyny chorób pszczół - grzyby
3. Przyczyny chorób pszczół - pierwotniaki
4. Przyczyny chorób pszczół - wirusy
5. Przyczyny chorób pszczół - artykuły powiązane

1. Przyczyny chorób pszczół - bakterie 
Bakterie to jednokomórkowce pozbawione jądra komórkowego. Część z nich do poruszania się wykorzystuje jedną lub więcej wici. Bakterie zwykle rozmnażają się poprzez podział, a więc bezpłciowo. Jeśli nie są w stanie dalej się rozmnażać, część z nich tworzy formy przetrwalnikowe, zwane zarodnikami lub sporami. Z reguły są one niezwykle odporne na czynniki zewnętrzne, zachowują też zdolność do kiełkowania nawet po wielu latach. Antybiotyki, które zakłócając zdolność tworzenia ściany komórkowej, mogą zahamować rozmnażanie się bakterii, nie są w stanie wyeliminować zarodników. Obecność bakterii wykazuje się na drodze badań mikrobiologicznych lub molekularno-genetycznych. Do najważniejszych chorób pszczół wywoływanych przez bakterie należą zgnilec amerykański i zgnilec europejski. 

2. Przyczyny chorób pszczół - grzyby 
Grzyby to bardzo liczna grupa organizmów, zróżnicowana zarówno pod względem form, jak i sposobów rozmnażania. Często rozmnażają się i rozprzestrzeniają za pomocą zarodników. Wprawdzie nie mogą się poruszać, jednak ich komórki mogą rozrastać się w długie nici, które tworzą szeroko rozgałęzioną grzybnię. Grzyby pobierają substancje pokarmowe, wchłaniając je przez powierzchnię i rozpuszczając za pomocą enzymów. Obecność grzybów wykrywają badania mikroskopowe, mikrobiologiczne lub molekularno-genetyczne. Ważne choroby pszczół wywoływane przez grzyby to grzybica otorbielakowa i grzybica kropidlakowa (kamienna), a także nosemoza, którą dopiero niedawno zidentyfikowano jako jedną z chorób grzybiczych. 

3. Przyczyny chorób pszczół - pierwotniaki 
Pierwotniaki to jednokomórkowce, posiadające jądro komórkowe, za to pozbawione ściany komórkowej. Najczęściej rozmnażają się przez podział. Ich obecność stwierdza się w badaniach mikroskopowych lub molekularno-genetycznych. U pszczół pierwotniaki mogą wywoływać chorobę pełzakową. 

4. Przyczyny chorób pszczół - wirusy 
Wirusy to mikroskopijne drobnoustroje chorobotwórcze pozbawione ściany komórkowej i własnego metabolizmu. Składają się wyłącznie z materiału genetycznego i osłonki białkowej. Z tego względu mogą rozmnażać się tylko w komórkach innych organizmów żywych. Mimo że nie rozmnażają się ani w obumarłych komórkach, ani poza nimi, wiele z nich również wtedy zachowuje zdolność do wywoływania infekcji.

Obecnie znamy ponad 20 wirusów odpowiedzialnych za choroby pszczół. Z wyjątkiem wirusa włókienkowego (FV) wszystkie pozostałe wirusy pszczele to wirusy RNA. Są one niezwykle podobne zewnętrznie i nie da się ich odróżnić nawet pod mikroskopem elektronowym. Pomocne mogą się tu okazać wyłącznie badania serologiczne lub molekularno-genetyczne, które stosuje się na szerszą skalę dopiero od kilkunastu lat, dlatego wiedza o chorobach wirusowych i nowych typach wirusów rośnie niemal z każdym dniem. 

W przypadku rozmaitych chorób czerwiu i dorosłych pszczół można wyizolować określonego wirusa jako główną przyczynę schorzenia. Jednak sam obraz choroby rzadko jest typowy. Często pod wpływem wirusa zaostrza się przebieg innych schorzeń. Może się też zdarzyć, że wirus stanie się patogenem dopiero wtedy, gdy organizm zaatakują inne choroby.

Tekst pochodzi z książki Wolfganga Rittera "Zdrowie pszczół" (Wydawnictwo RM 2016): http://www.rm.com.pl/product-pol-947-Zdrowie-pszczol.html

5. Przyczyny chorób pszczół - artykuły powiązane 

Wolfgang Ritter Zdrowie pszczół - książka dla pszczelarzy 

Przyczyny chorób pszczół - roztocza, nicienie, owady